Những bậc thầy đầu tư nói gì?
“Những guru (bậc thầy) thật sự thường "all in" (mua hết toàn bộ tiền) hàng chục triệu cổ phiếu và nắm giữ trong thời gian dài. Họ có thể kiếm lời hàng ngàn tỉ đồng từ đầu tư chứng khoán”, ông Huỳnh Minh Tuấn, Giám đốc Môi giới Hội sở Công ty Chứng khoán Mirae Asset kiêm Chủ tịch FIDT, chia sẻ trong một hội thảo do NCĐT và Học viện BizUni đồng tổ chức.
Tuy nhiên, tại sao những guru đầu tư chứng khoán hàng đầu như Warren Buffett khuyên đầu tư dài hạn, nhưng 95% nhà đầu tư tại Việt Nam lại chỉ thích nắm giữ ngắn hạn, thậm chí lướt sóng hằng ngày?
Tình hình thực tế tại Việt Nam
Theo dữ liệu từ Tổng Công ty Lưu ký và Bù trừ Chứng khoán Việt Nam (VSDC), số lượng tài khoản nhà đầu tư cá nhân trong nước đã tăng mạnh kể từ sau đại dịch COVID-19. Đến hết tháng 3/2024, số tài khoản này đã đạt hơn 7,6 triệu, tăng gấp 3 lần so với tháng 3/2020 và chiếm đến 99,2% tổng số lượng tài khoản trên thị trường. Giao dịch của các nhà đầu tư cá nhân cũng chiếm khoảng 90% thanh khoản thị trường, nhưng họ thường gặp thua lỗ lớn khi thị trường biến động.
Triết lý của các bậc thầy đầu tư
Charlie Munger, đối tác đầu tư lâu năm của Warren Buffett tại Berkshire Hathaway, khẳng định: “Thế giới đầy rẫy những tay đánh bạc ngu ngốc, nhưng thành công của họ sẽ không bằng nhà đầu tư kiên nhẫn”. Munger nhấn mạnh rằng việc đầu tư dài hạn và kiên nhẫn sẽ mang lại kết quả tốt hơn so với việc giao dịch liên tục. Thực tế đã chứng minh, Berkshire Hathaway đạt mức sinh lời trung bình hàng năm là 20% từ năm 1965 đến 2022, gần gấp đôi chỉ số S&P 500.
Cơ hội từ các cuộc khủng hoảng
Ông Huỳnh Minh Tuấn cho biết: “Hai cuộc khủng hoảng thanh khoản năm 2009-2011 và 2021-2022 đã tạo ra cơ hội đầu tư tuyệt vời cho những nhà đầu tư dài hạn”. Những khoản đầu tư vào cổ phiếu Thép Hòa Phát, Vinamilk, PNJ hay FPT đã mang lại lợi nhuận đáng kể cho các nhà đầu tư của ông.
Lời khuyên từ các chuyên gia
The Motley Fool, một công ty tư vấn đầu tư tại Úc, đã khuyên khách hàng nên mua và nắm giữ cổ phiếu dài hạn trong ít nhất 5 năm. Công ty này đã đánh bại chỉ số S&P 500 trung bình 20% khi tính trung bình lợi nhuận của 198 cổ phiếu trong suốt 8 năm qua. Họ giải thích: “Trong ngắn hạn, thị trường có thể điều chỉnh và thậm chí lao dốc, nhưng nếu nắm giữ dài hạn, bạn sẽ vượt qua chu kỳ suy thoái”.
Ông Huỳnh Minh Tuấn cũng nhấn mạnh rằng nhà đầu tư dài hạn không mua cổ phiếu dựa trên tin đồn hay cảm tính. Họ yêu cầu những phân tích chi tiết về tình hình kinh doanh của doanh nghiệp, triển vọng thị trường và xu hướng ngành trước khi ra quyết định đầu tư.
Thực trạng của nhà đầu tư cá nhân
“Để tránh nhiễu, họ thậm chí không dùng mạng xã hội”, ông Tuấn tiết lộ. Ngược lại, các nhà đầu tư cá nhân thường tiếp xúc với rất nhiều thông tin mỗi ngày, và theo kinh nghiệm gần 20 năm của ông, có đến 95% nhà đầu tư cá nhân chỉ lướt sóng, trong khi chỉ 5% là nhà đầu tư nước ngoài và tổ chức trong nước.
Sự quá tải thông tin và tần suất giao dịch cao khiến các nhà đầu tư cá nhân dễ rơi vào vòng xoáy giao dịch liên tục, đặc biệt khi họ sử dụng hết hạn mức vay ký quỹ. Điều này không chỉ tăng rủi ro mà còn đẩy họ vào tình trạng thua lỗ nặng nề khi thị trường biến động.
Rủi ro của việc lướt sóng và đầu tư phái sinh
Một khía cạnh cực đoan của việc lướt sóng là đầu tư vào thị trường chứng khoán phái sinh. Tỷ lệ ký quỹ chỉ 17%, trong khi thị trường có những phiên biến động đến 5-7%, khiến kênh đầu tư này trở nên rất rủi ro. Ông Tuấn nhận định: “99,9% nhà đầu tư phái sinh cháy tài khoản, chỉ 0,1% thắng chính là những công ty chứng khoán thu phí”.
Giải pháp cho nhà đầu tư cá nhân
Nếu việc đầu tư dài hạn quá khó khăn, nhà đầu tư có thể xem xét chiến lược đầu tư trung hạn, giữ cổ phiếu trong nhiều tuần hoặc vài tháng. “Nhà đầu tư cần trang bị kiến thức về phân tích tài chính”, ông Lâm Minh Chánh, Giám đốc Học viện BizUni, khuyến nghị.
Kết luận
Thành công trong đầu tư không đến từ những quyết định dựa trên cảm tính hay tin đồn, mà từ sự kiên nhẫn và phân tích kỹ lưỡng. Hãy học hỏi từ những bậc thầy đầu tư và cân nhắc một chiến lược đầu tư dài hạn hoặc trung hạn để giảm thiểu rủi ro và tối ưu hóa lợi nhuận.